Czy nasze dziecko jest gotowe na pójście do szkoły? – poradnik rodzica

Przedszkole jest miejscem, gdzie dzieci bawią się i uczą. To pierwszy szczebel w drabinie edukacyjnej oraz wstęp do nauki w szkole podstawowej.

Niezwykle ważny jest dobry start dziecka w szkole. Warunkuje powodzenie w nauce. Dobry start przynosi dziecku zadowolenie, które z kolei jest ogromną motywacją do dalszej pracy.
Zapewnia uznanie w grupie rówieśniczej, ułatwia więc relacje społeczne. Dziecko staje się pewne siebie, ma wysoką samoocenę oraz pozytywny stosunek do nauki.

Rozpoczęcie nauki nie oznacza tego, że dzieci w ogóle się nie bawią. W I klasie zabawy są bardzo zbliżone do tych, jakie były w przedszkolu. Z czasem treść zabaw pogłębia się, wiele jest zabaw i gier zespołowych, w których role i reguły są już bardzo dobrze określone i powinny być przestrzegane.

Wiele dzieci rozpoczynających naukę ma trudności w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, nie potrafią podporządkować się dyscyplinie szkolnej, wykazują mały stopień usamodzielnienia np. nie potrafią ubrać się, spakować tornistra, gubią zeszyty, przybory szkolne, tęsknią za domem i płaczą przy każdym rozstaniu z rodzicami. Dzieci te mimo prawidłowego rozwoju intelektualnego szybko zniechęcają się do nauki, doznają wielu niepowodzeń, a ich stosunek do szkoły staje się negatywny. Dlatego też bardzo ważne jest czy dziecko dojrzało do szkoły.

Dojrzałym do podjęcia nauki szkolnej jest dziecko, które osiągnęło taką wrażliwość i taki stopień rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego, który umożliwia mu przystosowanie do wymagań szkoły i kontynuowanie z powodzeniem nauki w klasie pierwszej.

Wrażliwość dziecka to jego ciekawość, zainteresowanie rysowaniem, liczeniem, literkami, czytaniem, to pierwsze próby pisania, to stałe pytania: jak to, po co, dlaczego? Przystosowanie do wymagań to podporządkowanie się poleceniom, wskazówkom i uwagom osób dorosłych – dziecko wie, że ono nie jest „najmądrzejsze” i że nie wszystko umie najlepiej – daje sobą kierować. Tylko takie dziecko korzysta z procesu nauczania.

Doświadczenie pokazuje, że dzieci bardzo różnią się między sobą pod względem przygotowania do szkoły. Różnice te wynikają z czynników wrodzonych, uwarunkowanych genetycznie, jak też z uwarunkowań środowiskowych.

Warunkiem dobrego startu w szkole jest nie tylko znajomość liter czy umiejętność czytania i pisania, na co rodzice zwracają największą uwagę. Zależy on od takich komponentów dojrzałości szkolnej jak:

• dojrzałość społeczna,
• dojrzałość emocjonalna,
• dojrzałość umysłowa,
• dojrzałość fizyczna.

Dziecko sześcioletnie gotowe do podjęcia obowiązku szkolnego powinno:

• umieć bawić się i pracować z innymi dziećmi,
• umieć wyrażać swoje potrzeby (pomysły, propozycje),
• być samodzielne w działaniach i samoobsłudze,
• reagować na polecenia nauczyciela,
• potrafić pytać i odpowiadać zapytane,
• starać się respektować normy, np. siedzimy w tym miejscu, podnosimy rękę, itp.

Dziecko dojrzałe do szkoły:

• wykazuje umiejętność hamowania emocji, zwłaszcza silnych, umie już opanować radość, a także i złość,
• dostrzega innych – ich postawy i emocje,
• reaguje na polecenia nauczyciela (pamięta je),
• stara się próbować różnych działań – mimo trudności (wzmacnianie przez dorosłego),
• ma poczucie obowiązku i odpowiedzialności,
• jest ciekawe świata, bada, docieka.

Dziecko 6-letnie przygotowujące się do nauki pisania i czytania powinno:

• porozumiewać się w sposób zrozumiały dla otoczenia,
• skupiać uwagę na 10-15 minut (uwaga kierowana),
• potrafić zapamiętać dwie czynności do wykonania po kolei,
• w zakresie rozwoju analizatora wzrokowego:
  1. prawidłowo różnicować kształty,
  2. odtwarzać poprawnie wzór z pojedynczych elementów,
  3. dobierać figury geometryczne o takich samych właściwościach (kształt, wielkość, kolor),
  4. dostrzegać różnice i podobieństwa,

• w zakresie rozwoju analizatora słuchowego:

1. poprawnie różnicować pojedyncze głoski,
2. wyodrębniać w słowie głoski i sylaby,
3. umieć łączyć głoski w sylaby, a sylaby w wyrazy,

• w zakresie rozwoju analizatora kinestetyczno-ruchowego:

1. mieć ukształtowaną wzrokową orientację przestrzenną (przed, nad, obok, za),
2. mieć utrwalone pojęcie stron, prawej i lewej w schemacie ciała i na kartce papieru,

• w zakresie rozwoju mowy:

1. oddychać z zamkniętą buzią,
2. połykać ślinę z językiem ułożonym wysoko – na podniebieniu,
3. reagować na szepty i dźwięki z odległości nawet kilku metrów,
4. wszystkie głoski wymawiać poprawnie,
5. różnicować słuchowo głoski podobne w brzmieniu, np. p-b, d-t, g-k, w-f, ż-sz itp.,
6. zachować prawidłowy akcent, intonację i tempo wypowiedzi,
7. budować wypowiedzi poprawnie pod względem gramatycznym.

Dojrzałość fizyczna

O dojrzałości fizycznej decydują:

• stan zdrowia,
• sprawność ruchowa i motoryczna,
• odporność na zmęczenie i choroby,
• prawidłowy wzrok i słuch,
• niezaburzona koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• sprawność manualna – poziom rozwoju mięśni dłoni, palców, nadgarstka.

Dziecko sześcioletnie powinno być na tyle rozwinięte, aby poddać się systematycznemu wysiłkowi, z jakim wiąże się chodzenie do szkoły, siedzenie w ławce, odrabianie lekcji, przebywanie w grupie dzieci.

Edukacja szkolna jest wielkim dobrodziejstwem i radością dziecka pod warunkiem, że dziecko potrafi sprostać wymaganiom stawianym w szkole, dostosować się do warunków szkolnych, korzystać z nauki. Jeśli nie jest do tego gotowe, szanse na sukces i powodzenie są małe.

Należy pamiętać, iż każde dziecko jest inne, jest indywidualnością, jego rozwój nie zawsze musi być harmonijny. Dajmy dziecku CZAS i WSPARCIE!

pedagog

Hanna Bogusz
czy nasze dziecko jest gotowe do