Rozwój psychiczny dziecka w młodszym wieku szkolnym

Młodszy wiek szkolny dziecka szacuje się na lata od 7 do 11 roku życia. Warto zastanowić się jak przebiega wtedy jego rozwój psychiczny. Przez pierwsze dwa lata w szkole dziecko przystosowuje się do nowych warunków w nowym środowisku i opanowuje umiejętność uczenia się. Dynamicznie rozwijają się umiejętności poznawcze dziecka. Lepiej kieruje ono swoją uwagę, wzrasta jej trwałość i podzielność. Dziecko może powtórzyć zdanie, które składa się z dziesięciu słów lub pięć cyfr jednocyfrowych.

Zmianie ulega rysunek dziecka. Potrafi narysować zróżnicowane elementy postaci, jej sylwetkę, a także postać z profilu. Wg. Piageta to czas operacji konkretnych. W myśleniu częściej pojawia się zrozumienie ciągu zdarzeń, wyodrębnienie elementów całości i zauważenie relacji pomiędzy nimi – czyli analizowanie, oraz stworzenie nowej całości – czyli dokonanie syntezy. Dzięki tym zdolnościom dziecko może uzyskać umiejętność czytania i pisania.

Kiedy dziecko staje się uczniem, zyskuje nowe kontakty społeczne nie tylko z dziećmi, ale także z nauczycielami. Dziecko uczy się jak współdziałać w grupie. Poszukuje towarzysza zabaw począwszy od zabawy równoległej, poprzez wspólną, aż do zespołowej. Zabawy są oparte na respektowanych regułach.

Gdy dziecko osiągnie niezbędne umiejętności występujące w roli ucznia, będzie ono mogło bardziej intensywnie rozwijać się w zakresie mowy i myślenia. W mowie można zaobserwować pojawienie się nowych form gramatycznych pozwalających budować złożone wypowiedzi. Pojawiają się także pojęcia abstrakcyjne, które dziecko stosuje ze zrozumieniem. Posługując się coraz bardziej złożonymi pojęciami dziecko przesuwa się od myślenia konkretnego do posługiwania się w myśli symbolami.

Stany emocjonalne dziecka są bardziej trwałe. Pojawiają się starania do opanowania swoich reakcji głównie w stosunku do rówieśników w szkole i obcych osób. W związku z tym, że dziecko obawia się kary, krytyki i odrzucenia, często nie ujawnia ono własnych uczuć, skrywa je.

W kontaktach społecznych coraz większe znaczenie ma opinia rówieśników. Przyjaźnie są coraz bardziej trwałe. Grupy rówieśnicze mają własne zasady i zwyczaje. Rozwój psychiczny dziecka w wieku szkolnym zatem ma bardzo duży wpływ na wszystkie kontakty i relacje społeczne.

Dominika Tkaczuk – psycholog