Oczekiwania nauczyciela a sukces ucznia

Trwa rok szkolny, a wraz z nim wielu nauczycieli próbuje „wtłoczyć do głowy” wiedzę swoim podopiecznym. Różnymi metodami i z różnym skutkiem. Okazuje się, że oczekiwania nauczyciela mają ogromy wpływ na sukcesy jego podopiecznych i to nie tylko ludzi.

W jednym z eksperymentów białe myszki podzielono losowo na kilka grup. Miały się uczyć przechodzenia przez labirynt. Opiekunom tych grup udzielono jednak innych informacji. Jedni wiedzieli, że myszki są wyjątkowo zdolne. Inni, że całkiem przeciętne, a kolejni, że myszki są umysłowo ociężałe.

Myszki z pierwszej grupy najszybciej nauczyły się odnajdować drogę w labiryncie, a przecież w rzeczywistości pochodziły z tej samej hodowli i niczym się nie różniły od pozostałych.

W kolejnym eksperymencie do jednej ze szkół wkroczyli psycholodzy i „przebadali” dzieci, by wyłowić te najzdolniejsze. Dzieci robiły wiele „testów”. Potem te wszystkie materiały „wyrzucili do kosza”, a nauczycielom udzielili informacji o pseudo zdolnościach podopiecznych. Wybrali grupę dzieci, które uczyły się bardzo źle i powiedzieli nauczycielom, że co prawda teraz nie odnoszą żadnych sukcesów, ale mają wielki ukryty potencjał, który powinien niedługo z pewnym opóźnieniem wobec innych dzieci się ujawnić. Wrócili ponownie do tej szkoły po roku i sprawdzili co się stało. Okazało się, że dzieci te uczyły się o wiele lepiej niż wcześniej i to czasami lepiej od swoich zdolniejszych rówieśników. Dzieci i ich rodzice nic nie wiedzieli o tym eksperymencie, a więc nie od nich zależał wynik.

Wobec tego pytanie: „Jak postawa nauczyciela wpływa na wyniki uczniów?” – zyskuje nową odpowiedz. To doświadczenie pokazuje, że ma bardzo duże znaczenia. Od jego postawy, wiary w umiejętności swoich podopiecznych mogą zależeć ich wyniki w nauce, a tym samych cała ich przyszłość. Tak jak można dobrze wpływać na dzieci, tak można je pomału „niszczyć”. Można im wmawiać, że są niezdolne leniwe, niczego się nie nauczą, nic dobrego z nich nie wyrośnie, są zakałą szkoły i rodziny.

W jednym i w drugim wypadku proroctwo ma dużą szanse na spełnienie. A wtedy możne zawsze powiedzieć, a nie mówiłem, że on taki będzie i proszę jest.

Można zapytać czy jeśli tak wielki wpływ na wyniki w nauce mogą mieć poglądy nauczyciela, to czy wpływ poglądów rodziców nie jest jeszcze bardziej znaczący? Zdecydowanie tak jest. A więc powodzenia.

Agnieszka Idźkowska-Guz

psycholog