Objawy i rodzaje fobii

Jesteśmy tylko ludźmi, więc strach jest w naszej naturze czymś powszechnym, nie stanowi dewiacji. Aczkolwiek niemała część ludzi obiera jakiś punkt wręcz za ucieleśnienie lęku, coś, czego panicznie się obawia. Przedmiot fobii jest dla przeciętnej osoby wręcz absurdalny, codzienny, obiektywnie bezpieczny. Fobia jest to zatem chroniczny lęk w jakichś konkretnych sytuacjach. Lęk ów, utrudnia czy nawet uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Osoba, cierpiąca na konkretną fobię stara się unikać zdarzeń, miejsc lub przedmiotów, które wzbudzają w niej lęk. Lecz gdy do takiego spotkania dojdzie, człowiek reaguje przerażeniem, często krzyczy, płacze i stara się jak najszybciej znaleźć pomoc. Przedstawiamy tekst o objawach i rodzajach fobii.

Rodzaje fobii:

Gdy zechcemy zaznajomić się z tym tematem i postaramy się wyszukać rodzaje fobii, będziemy przerażeni ich ilością. Niektóre fobie wydają się wręcz niedorzeczne, niezrozumiałe. Do najbardziej kuriozalnych fobii należą, według mnie: lęk przed uduszeniem się (anginofobia), przed wytykaniem palcami (aichmofobia), przed włosami (triochofobia), czy ulewami (omrofobia), a nawet lęk przed danym wyrazem (onomatofobia). Istnieją jednak fobie, które są dość popularne i cierpi na nie wiele ludzi – może nawet jakiś czytelnik tego tekstu.

Fobie można podzielić na grupy. Można na przykład wyróżnić zoofobie – czyli fobie związane ze zwierzętami. Zdecydowanie najpopularniejszą z tej grupy, jest arachnofobia – lęk przed pająkami. Wiele ludzi hoduje pająki, bez problemu bawią się z nimi, nie mają oporów przed wzięciem ich na dłoń. Człowiek cierpiący na arachnofobię, nie jest w stanie nawet spojrzeć na obiekt swojej fobii. Wydaje się to typową reakcją, gdyż pająki nie należą do naszych ulubionych istot i w wielu ludzi wzbudzają odrazę. Fobia jest jednak czymś więcej i do podstawowych objawów arachnofobii należą: histeria, krzyk, dreszcze, pot, przyspieszone tętno, uczucie gorąca, niekiedy omdlenia, nudności, wymioty, paraliż, urojenia dotyczące pająków – takie jak wyobrażenie, że pająk jest na przykład za naszym łóżkiem, czy nawet chodzi gdzieś po naszym ciele, dostaje się do środka przez usta. Do mniej znanych zoofobii należą na przykład: ichtiofobia – lęk przed rybami, czy apiofobia – lęk przed pszczołami.

Fobie mogą dotyczyć nie tylko zwierząt, ale i środowiska naturalnego. Wiele ludzi boi się ciemności i jest to dość powszechny lęk, lecz nie każdy zna jego nazwę: nyktofobia. Objawy są podobne do innych fobii, lecz z autopsji mogę powiedzieć, iż w przypadku nyktofobii człowiek w ciemności ma uczucie, iż stracił powietrze, nie może oddychać, reaguje przerażeniem na samą myśl, że ktoś mógłby zgasić światło. Nyktofobia budzi też w osobie lęk przed spacerem w ciemności, spaniem przy zgaszonym świetle. Wiele ludzi cierpi też na przykład na brontofobię – lęk przed burzą, czy akrofobię – lęk przed wysokością.

W życiu nie jesteśmy bierni, wciąż stają przed nami problemy życia codziennego, szereg czynności, które wykonujemy już automatycznie. Nierzadko jednak właśnie takie typowe sytuacje życia codziennego mogą wzbudzać w człowieku paniczny lęk. Do najpopularniejszych fobii tego typu, należą: klaustrofobia – lęk przed zamkniętymi pomieszczeniami, oraz awiofobia – lęk przed lataniem samolotem. Człowiek cierpiący na awiofobię zawsze ma wrażenie, że zginie w katastrofie lotniczej, z kolei klaustrofobia wiąże się z chronicznym lękiem przed takimi pomieszczeniami jak winda. Opozycyjnie do klaustrofobii, istnieje agorafobia, czyli lęk przed otwartymi przestrzeniami. Człowiek cierpiący na tę fobię, może odczuwać lęk nawet przed zwykłym wyjściem do kina czy do parku, co znacznie może mu utrudnić i skomplikować podstawowe więzi społeczne i interakcje międzyludzkie.

Każdy z nas chce być zdrowy. Aczkolwiek wiele ludzi za dużo o tym myśli, panicznie obawia się choroby czy urazów – jest to kolejna grupa fobii. Lęk może dotyczyć konkretnych chorób, np. lęk przed nowotworami – kancerofobi, ale popularna jest też na przykład trypanofobię – lęk przed zastrzykami. Człowiek wówczas panikuje na sam widok igły. 

Często spotykana jest też fobia społeczna. Występuje na przykład socjofobia, która wiąże się z izolacją, bądź dużym ograniczeniem w kontaktach z pozostałą częścią populacji. Człowiek boi się wtedy nawiązać jakąkolwiek relację z obcym człowiekiem, jednocześnie wciąż czuje na sobie spojrzenia innych ludzi, gdy idzie ulicą. Nierzadko osoba cierpiąca na socjofobię w ogóle unika wychodzenia z domu. A gdy zaczepi go nieznajomy człowiek, czuje dyskomfort, poci się, ma nawet problemy z mówieniem, wysłowieniem się. Fobia społeczna bywa mylona z antropofobią, która oznacza lęk przed ludźmi w ogóle. Możemy też lękać się konkretnych grup, np. istnieje lęk przed mężczyznami (androfobia)/kobietami (gynefobia).

Jak sobie z nią radzić?

Nie musimy jednak żyć w strachu – jest wiele ludzi, specjalistów, którzy chętnie pośpieszą z pomocą, jeśli taka interwencja będzie konieczna. Sami możemy też postarać się o zmniejszanie uczucia strachu, na przykład próbując skupić się na czymś innym – nawet w najprostszy sposób, na przykład śpiewając do siebie. Dobrą metodą jest też odwrażliwianie, czyli stopniowe przyzwyczajanie chorego do przedmiotu fobii. Z tą metodą występują równocześnie techniki relaksacji. Po terapii nie będziemy utożsamiać przedmiotu dawnej fobii z czymś, czego należy się lękać.