Metoda Butejki, znana również jako Buteyko Breathing Technique, to forma pracy z oddechem, która koncentruje się na normalizacji oddychania, redukcji nadmiernego oddychania (hiperwentylacji) i zwiększeniu świadomości ciała. Choć technika wywodzi się z obszaru fizjologii, dziś jest szeroko stosowana również przez psychologów i terapeutów jako wsparcie w pracy z regulacją emocjonalną, stresem i napięciem.

To nie jest terapia medyczna, lecz uzupełniająca metoda oddechowa, która może korzystnie wpływać na samopoczucie wielu klientów gabinetów psychologicznych.

1. Osoby z przewlekłym stresem i napięciem

Klienci, którzy żyją w stanie ciągłego napięcia, często oddychają szybko i płytko. Hiperwentylacja może pogłębiać:

• uczucie wyczerpania,

• trudności z koncentracją,

• napięcie mięśniowe,

• drażliwość.

Technika Butejki pomaga spowolnić oddech, wydłużyć pauzy i aktywować układ przywspółczulny (odpowiedzialny za odprężenie), co korzystnie wpływa na redukcję stresu.

2. Klienci z objawami lęku, atakami paniki i napięciem w ciele

Nieprawidłowe oddychanie jest jednym z kluczowych mechanizmów podtrzymujących:

• lęk uogólniony,

• nagłe ataki paniki,

• somatyzację,

• kołatanie serca wywołane napięciem emocjonalnym.

Techniki Butejki uczą:

• spokojnego, mniej intensywnego oddychania,

• redukcji „oddechowych spirali paniki”,

• lepszej kontroli fizjologicznych reakcji stresowych.

Klienci często zgłaszają, że ćwiczenia pomagają im szybciej wracać do równowagi podczas narastającego lęku.

3. Osoby z trudnościami ze snem

Przewlekły stres i szybki oddech przed zaśnięciem utrudniają wyciszenie układu nerwowego. Regularna praca metodą Butejki może pomagać:

• spowolnić rytm oddechu przed snem,

• zmniejszyć napięcie,

• poprawić subiektywne poczucie wyciszenia.

Metoda może stanowić element higieny snu stosowanej w ramach interwencji psychologicznej.

4. Klienci doświadczający objawów psychosomatycznych

Metoda Butejki jest często stosowana jako narzędzie wspierające u osób, które odczuwają:

• ucisk w klatce piersiowej,

• uczucie braku powietrza niezwiązane z chorobą fizyczną,

• chroniczne napięcie,

• zawroty głowy,

• sztywność mięśni.

Regulacja oddechu pomaga zmniejszyć „fizjologiczną nadreaktywność” organizmu i poprawić świadomość sygnałów z ciała.

5. Klienci z obniżoną odpornością na stres i trudnością w samoregulacji

Osoby, które łatwo reagują napięciem lub dyskomfortem emocjonalnym, mogą dzięki ćwiczeniom Butejki nauczyć się:

• szybkiego powrotu do równowagi,

• zwiększania tolerancji na stres,

• ugruntowania i koncentracji na tu-i-teraz.

Metoda wspiera neuroregulację i koordynację układu nerwowego.

6. Osoby pracujące nad uważnością i świadomością oddechu

Buteyko bywa używany jako element:

• treningów uważności (mindfulness),

• pracy nad somatyczną świadomością,

• terapii ACT, CBT, TSR lub podejściach integracyjnych.

Pomaga klientom uczyć się zatrzymania, obserwacji reakcji ciała oraz oddechowej autoregulacji.

Co warto podkreślić?

• Metoda Butejki nie zastępuje konsultacji medycznej, jeśli klient ma choroby układu oddechowego, serca lub inne poważne dolegliwości.

• W kontekście psychologicznym jest to narzędzie wspomagające, nie samodzielna terapia.

• Kluczowe jest dostosowanie techniki do indywidualnych możliwości klienta.

W pracy psychologa metoda ta stanowi wartościowe, bezpieczne i praktyczne narzędzie wspierające proces terapeutyczny.